in

Danh ca Chế Linh – người lấy âm nhạc làm ‘vũ khí’ chiến đấu với gian nan

, 09/08/2021 | 08:08

Chế Linh là nam ca sĩ người Việt gốc Chăm nổi tiếng, đồng thời là nhạc sĩ với bút hiệu Tú Nhi và Lưu Trần Lê. Ông nổi danh từ thập niên 60 và được xem như là một trong bốn giọng nam nổi tiếng nhất của nhạc vàng thời kỳ đầu ‘tứ trụ nhạc vàng’ với bốn phong cách khác nhau, ba người còn lại là: Duy Khánh, Nhật Trường, Hùng Cường.

Thông tin cơ bản về ca sĩ Chế Linh

Tên thật: Jamlen (Trà-len)

Tên việt: Lưu Văn Liên

Sinh ngày:3/4/1942

Quê quán: Paley Hamu Tanran, gần Phan Rang (nay thuộc làng Hữu Đức, xã Phước Hữu, Ninh Phước – Ninh Thuận).

Tháng 8 năm 1959, Chế Linh vào Sài Gòn làm việc cho một ông chủ người Hoa rất tốt bụng – ông chủ này đã giúp đỡ Chế Linh đi học và trả lương rất hậu cho Chế Linh giúp việc trong nhà như nấu ăn và coi con cho ông ta.

Sau 9 tháng làm việc, dành dụm được một số tiền, Chế Linh quyết định vào trường Bồ Ðề rồi sau đó là trường Nguyễn Công Trứ để tiếp tục việc học.

Sự nghiệp ca hát của ca sĩ Chế Linh

Trong thời gian đi học này, Ðoàn văn nghệ Biệt Chính Biên Hòa cần tuyển ca sĩ để theo đoàn đi hát trong các miệt làng xa tại Biên Hòa. Chế Linh tham dự và đoạt giải Nam ca sĩ xuất sắc nhất.

Hoàn toàn không nghĩ là mình sẽ theo nghề ca hát, nhưng Chế Linh đã theo đoàn này hát (cùng với Châu Kỳ, Trúc Phương) vì tiền lương rất nhiều. Hai năm sau, đoàn văn nghệ tan rã, Chế Linh bắt đầu làm nghề tài xế chở xe đá tại Biên Hòa chung với Bằng Giang. Vừa làm việc, vừa luyện giọng và viết nhạc – tình yêu âm nhạc đã bắt đầu nảy nở trong Chế Linh.

Nhiều bài hát nổi tiếng được ông cùng Bằng Giang sáng tác trong thời gian này như Bài ca kỷ niệmĐêm buồn tỉnh lẻĐoạn tái bút,… Năm 1964, Chế Linh hợp tác với công ty Continental cho ra đời đĩa nhạc đầu tay “Vùng biển trời và màu áo em” và sau đó ký hợp đồng với công ty Đĩa Hát Việt Nam.


Dù không phải nhập ngũ vì là người dân tộc thiểu số, nhưng Chế Linh có thiên hướng hát về nhạc chiến tranh của những người lính trong Quân lực Việt Nam

Cộng hòa. Mùa hè đỏ lửa 1972, Chế Linh bị Chính phủ Việt Nam Cộng hòa cấm hát vì phản động. Năm 1975, ông bị chính quyền mới bắt tại Sông Mao, Mỹ Đức vì tội “phản động”. Năm 1980, sau 28 tháng biệt giam, ông vượt biên thành công sang Malaysia, sau đó định cư tại Toronto, Canada.

Năm 2007, lần đầu tiên ông theo một đoàn văn hóa của UNESCO về thăm lại và biểu diễn tại Việt Nam. Năm 2011, ông tổ chức liveshow 30 năm tái ngộ tại Hà Nội. Trong những năm sau đó, ông nhiều lần trở lại Việt Nam để du lịch và biểu diễn.

Chế Linh và Thanh Tuyền là người tình sân khấu, hai người được cho là Cặp đôi song ca nhạc vàng hay nhất Việt Nam, được giới chuyên môn đánh giá cao về hai giọng hát này.

Từ năm 1967–1968, Thanh Tuyền hát song ca cùng ca sĩ Chế Linh rất thành công đã trở thành một hiện tượng được nhắc đến nhiều nhất vào thời gian đó và cho đến ngày nay vẫn được mọi người ngưỡng mộ. Hiện tượng này cũng được tạo dựng nên bởi nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông vào thời kỳ Chế Linh đang cộng tác với hãng đĩa Continental của ông. Vì muốn có sự thay đổi và nhất là tránh cho thính giả nhàm chán với những nhạc phẩm đơn ca nên ông đã đưa ra sáng kiến là để Thanh Tuyền song ca với Chế Linh.

Đĩa hát đầu tiên trong đó có nhạc phẩm Hái hoa rừng cho em của Trương Hoàng Xuân được tung ra thị trường và trở nên ăn khách một cách không ngờ. Những hãng đĩa khác sau đó đã tiếp tục khai thác cặp đôi song ca này.

Thanh Tuyền, Chế Linh đã trở lại sau 5 năm không sánh bóng cùng nhau trong liveshow “Con đường xưa em đi” vào ngày 2/11/2017 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội.

Giải thưởng

1972: Đoạt giải Kim Khánh – Huy chương vàng đệ nhất hạng nam ca, do nhật báo Trắng Đen tổ chức.

Cuộc sống hôn nhân

Năm 21 tuổi, Chế Linh lấy người vợ đầu tiên. Chỉ 4 năm sau ngày thành hôn, vợ của Chế Linh sinh 5 đứa con.

Khi đứa con thứ 5 vừa biết đi chập chững thì Chế Linh ly dị người vợ đầu để cưới người vợ thứ hai là em gái của vợ trước. Chế Linh sống với cô vợ thứ hai này được 4 năm và sinh tiếp 4 đứa con. Hai chị em đùm bọc nhau làm vợ vẫn không thể giữ chân một ông chồng phong lưu.

Năm 1971, chàng ca sĩ Chế Linh lại độc thân, sau hai cuộc hôn nhân với hai chị em kéo dài 8 năm. Chỉ 1 năm sau, Chế Linh cưới người vợ thứ ba là Thúy Hằng mới 17 tuổi. Mặc gia đình ngăn cấm, Thúy Hằng vẫn làm vợ Chế Linh và sinh liên tục 2 đứa con.

Năm 30 tuổi, người vợ thứ ba của Chế Linh đã tự tử, để lại dòng thư tuyệt mệnh: “Em ra đi để anh còn mãi mãi trong tim em và em cũng còn mãi trong tim anh!”. Cuối năm 1975, Chế Linh tổ chức đám cưới với Vương Nga và có thêm 3 đứa con.

Tác giả Nguyễn Đắc Hải

“Viết để bộc bạch, để khám phá và được là chính mình” - đó là cách tôi gửi tặng cho đời những câu chuyện tuyệt vời và nhân văn. Cảm ơn bạn vì đã biết đến tôi với vị trí Thư ký tòa soạn của Tạp chí điện tử Người Nổi Tiếng.

Nỗi buồn dường như dịu lại và nhẹ nhàng hơn khi gặp ‘kẻ chơi nhạc khù khờ ngờ nghệch’ Lê Cát Trọng Lý

Đại học Quốc gia Moskva – ‘Lò’ đào tạo thiên tài vĩ đại của thế giới